Επιμέλεια: Κική Ηπειρώτου
Η τραγωδία του Σαββάτου είναι ο τελευταίος κρίκος στην αλυσίδα προσφύγων που έχασαν τη ζωή τους προσπαθώντας να περάσουν το ποτάμι. Συγκλονιστικές μαρτυρίες μέσα από το Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης του Φυλακίου
Άλλη μία τραγωδία γράφτηκε το Σαββατοκύριακο στον Έβρο, με θύματα μετανάστες. Όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, ένα κλαδί δέντρου τρύπησε τη φουσκωτή βάρκα τους, στο ύψος του οικισμού των Πετράδων του δήμου Διδυµοτείχου.
Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑΠΕ-ΜΠΕ, ομάδα συνολικά 12 ατόμων επιχείρησε, τις πρωινές ώρες του Σαββάτου, να εισέλθει παράνομα στη χώρα από την Τουρκία.
Βάσει των μαρτυριών των διασωθέντων, η βάρκα έσκασε με αποτέλεσμα οι 12 επιβαίνοντες σε αυτήν να βρεθούν στο νερό και μόνον οι οκτώ εξ αυτών κατάφεραν να προσεγγίσουν ελληνική νησίδα απ’ όπου κάλεσαν σε βοήθεια και διασώθηκαν από τις αστυνομικές αρχές. Μεταξύ των αγνοουμένων είναι και 3 νήπια…
Την ώρα που οι οµάδες έρευνας αναζητούσαν τα τρία κοριτσάκια νηπιακής ηλικίας και έναν ενήλικο άνδρα που χάθηκαν στα ορµητικά νερά το πρωί του Σαββάτου, σύµφωνα µε τις µαρτυρίες των διασωθέντων, οι αριθµοί για τα θύµατα του ακήρυχτου πολέµου στις όχθες του διασυνοριακού ποταµού σοκάρουν.
Πέρασμα θανάτου
Ο καθηγητής Ιατροδικαστικής στο ∆ηµοκρίτειοΠανεπιστήµιο Θράκης, Παύλος Παυλίδης, έχει ταυτοποιήσει 39 νεκρούς µέσα στο 2018 και παρόλο που δεν υπάρχουν ακριβή στατιστικά, εκτιµά πως ο αριθµός των θυµάτων και στις δύο όχθες του ποταµού από το 2000 έως σήµερα προσεγγίζει συνολικά τους χίλιους ανθρώπους. Οι περισσότεροι πέθαναν από πνιγµό ή υποθερµία, άλλοι έπειτα από τροχαία δυστυχήµατα σε δροµολόγια διακινητών ή παρασύρσεις από τρένα, κάποιοι έπεσαν και θύµαταεγκληµατικής ενέργειας.
«Στην τουρκική πλευρά δεν υπάρχουν στατιστικά στοιχεία, αλλά εκτιµούµε πως ο αριθµός των θυµάτων είναι αντίστοιχος µε αυτόν στη δική µας πλευρά» εξήγησε στο «Εθνος» ο καθηγητής, ο οποίος τα τελευταία χρόνια επιχειρεί να δηµιουργήσει µια βάση δεδοµένων, καταγράφοντας λεπτοµερώς τα περιστατικά. Από το 2000 έχουν ταυτοποιηθεί περισσότεροι από 400 νεκροί στις ελληνικές όχθες. Αν υπολογιστεί ότι ένας αντίστοιχος αριθµός έχει ανασυρθεί στην απέναντι πλευρά, καθώς και ότι πολλοί από τους αγνοούµενους δεν έχουν βρεθεί, ο εκτιµώµενοςαριθµός φτάνει τους 1.000. Έπειτα από την ιατροδικαστική εξέταση, οι σοροί των νεκρών µεταφέρονται για ταφή, είτε στο µουσουλµανικό νεκροταφείο στο Σιδηρώ του Εβρου είτε στο πολιτικό νεκροταφείο της Ορεστιάδας. Οι περισσότεροι κηδεύονται χωρίς όνοµα, µε έναν αριθµό που αντιστοιχεί σε δείγµα DNA σε περίπτωση εκ των υστέρων αναζήτησής τους από οικείους τους, αλλά και σε προσωπικά τους αντικείµενα που βρίσκονται στα ρούχα τους, τα οποία φυλάσσονται στην υπηρεσία.
Μαρτυρίες μέσα από το Φυλάκιο του Έβρου
Το Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) στο Φυλάκιο του Έβρου κρύβει μέσα του πολλές συγκλονιστικές ιστορίες. Όσοι κατάφεραν να επιζήσουν διασχίζοντας τον δύσκολο ποταμό Έβρο ζουν στο ΚΥΤ σε ακατάλληλες συνθήκες, ορισμένοι από αυτούς για μήνες με περιορισμένη πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες φροντίδας υγείας.
Μια τέτοια ιστορία, η οποία δόθηκε τον Δεκέμβριο 2018 στην ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, είναι ενός 20χρονου πρόσφυγα Γιαζίντι από το Σιντζάρ του Ιράκ, ο οποίος αναγκάστηκε να φύγει από το την πατρίδα του μαζί με την αδελφή του και την ξαδέλφη του (13 ετών και οι δύο) όταν το Ισλαμικό Κράτος κατέλαβε την περιοχή που ζούσαν. Η αδελφή του είναι σχεδόν τυφλή και η ξαδέλφη του αντιμετωπίζει σοβαρά ψυχιατρικά προβλήματα. Σήμερα ζουν σε ένα κοντέινερ μαζί με άλλα τρία άτομα στο Φυλάκιο του Έβρου. Η υπόλοιπη οικογένεια έχει μείνει πίσω στο Ντοχούκ του Ιράκ και ζει σε σκηνές.
«Ζούμε σε ένα κοντέινερ με άλλους τρεις ανθρώπους, και οι τρεις είναι άντρες. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κοντέινερ μόνο για γυναίκες. Η αδελφή μου και η ξαδέλφη μου δεν βγαίνουν ποτέ από το κοντέινερ, παρά μόνο όταν πηγαίνουν στο σχολείο. Πρόσφατα τους αγόρασα ένα τηλέφωνο για να μπορούν να μιλάνε με την οικογένειά μας στο σπίτι. Σε αυτό το μέρος, ακόμα και κάποιος που δεν έχει ψυχολογικά προβλήματα θα αποκτήσει αν μείνει σε αυτό το κοντέινερ τόσο καιρό. Θέλω μόνο να φύγω από εδώ, να πάω στον ψυχίατρο για την ξαδέλφη μου. Ζητάω απλώς από την ελληνική και την ευρωπαϊκή κυβέρνηση να βοηθήσει τους Γιαζίντι, επειδή αν δεν πεθάνουμε τώρα, θα πεθάνουμε αύριο» τονίζει ο 20χρονος.
Από τη στιγμή που έφυγαν από το Σιντζάρ, η ξαδέλφη του άρχισε να έχει ψυχολογικά προβλήματα. Ήταν εκνευρισμένη, θυμωμένη και έκλαιγε διαρκώς. Την είδε ψυχίατρος στο Ιράκ και της έγραψε χάπια. Δέκα μέρες αφότου έφτασαν στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης του Έβρου, παραπέμφθηκε από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα σε έναν ψυχίατρο στην Αλεξανδρούπολη, και εκείνος της σύστησε να την εξετάσει νευρολόγος.
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα από τον Ιούλιο μέχρι και το τέλος Δεκεμβρίου παρείχαν υπηρεσίες βασικής φροντίδας υγείας και σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας για να καλύψουν τα κενά στις ιατρικές υπηρεσίες για πρόσφυγες και μετανάστες. Σκοπός της παρέμβασής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα ήταν να δοθεί χρόνος στο Υπουργείο Υγείας να υλοποιήσει δράσεις φροντίδας υγείας στο ΚΥΤ στο πλαίσιο του εθνικού ιατρικού προγράμματος για τους πρόσφυγες.
«Οι αρχές είχαν άφθονο χρόνο για να οργανώσουν ιατρικές υπηρεσίες, ωστόσο οι ανάγκες αυτές εξακολουθούν να μην καλύπτονται. Η κατάσταση δεν είναι αποδεκτή. Το Υπουργείο Υγείας πρέπει επειγόντως να στελεχώσει το ΚΥΤ μια πλήρη ιατρική ομάδα ώστε να μειωθεί ο πόνος αυτών των ανθρώπων» τονίζει η συντονίστρια της ομάδας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στον Έβρο, Ιφιγένεια Αναστασιάδη.
Πριν ξεκινήσουν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα να εργάζονται στο ΚΥΤ στο Φυλάκιο, δεν υπήρχε γιατρός για οκτώ μήνες, παρόλο που από την αρχή της χρονιάς μέχρι τον Νοέμβριο περισσότεροι από 18.000 πρόσφυγες και μετανάστες έχουν φτάσει στην περιοχή του Έβρου.
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρέτειναν τις δραστηριότητές τους πέρα από την αρχική συμφωνία με τις αρχές, από τα τέλη Οκτωβρίου μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου, ώστε να υπάρχει περισσότερος χρόνος να διασφαλιστεί ιατρική παρουσία στο πλαίσιο του προγράμματος Philos 2, ωστόσο εξακολουθούν να μην παρέχονται επαρκείς ιατρικές υπηρεσίες. Πλέον είναι επιτακτική ανάγκη το Υπουργείο Υγείας να ανταποκριθεί στον ρόλο του και να στελεχώσει το ΚΥΤ με μια πλήρη ιατρική ομάδα που να παρέχει βασική φροντίδα υγείας, φροντίδα ψυχικής υγείας και φροντίδα σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας και να περιλαμβάνει μια ομάδα διαπολιτισμικών μεσολαβητών.