Το σύνθημα του ΚΚΕ «Τα κέρδη τους ή οι ζωές μας» παρουσιάζει ένα σκληρό δίλημμα: ή θα επιλέξουμε την ανθρώπινη ζωή ή θα αφήσουμε το κέρδος να κυριαρχεί. Όμως, η πραγματικότητα είναι πολύ πιο σύνθετη.
Γράφει ο Γιώργος Αθανασίου
Η κοινωνία δεν προχωρά μέσα από διλήμματα μηδενικού αθροίσματος. Η ευημερία των εργαζομένων και η ανάπτυξη των επιχειρήσεων είναι —ή τουλάχιστον μπορούν να είναι— δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος.
Πάμε να αναλύσουμε ποιά είναι η πραγματικότητα και πόσο ρηχό είναι το σύνθημα που λανσάρει το ΚΚΕ.
1. Χωρίς κέρδη δεν υπάρχουν δουλειές
Οι επιχειρήσεις, μικρές ή μεγάλες, ζουν από την κερδοφορία τους. Όταν υπάρχουν κέρδη, μπορούν να πληρώνουν μισθούς, να δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας, να επενδύουν σε εξοπλισμό και καινοτομία. Αντίθετα, όταν δεν υπάρχουν κέρδη, κλείνουν. Και τότε δεν κινδυνεύει μια «αφηρημένη» έννοια — κινδυνεύουν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι, οι οικογένειές τους, η τοπική κοινωνία.
2. Κέρδος σημαίνει επενδύσεις – και επενδύσεις σημαίνουν καλύτερη ζωή
Οι επενδύσεις σε υποδομές, σε μέτρα ασφαλείας, σε νέες τεχνολογίες, σε υγειονομικές παροχές μέσα στις επιχειρήσεις, όλα αυτά απαιτούν κερδοφορία. Δεν μπορεί ένας εργοδότης που είναι στα πρόθυρα χρεοκοπίας να βάλει προτεραιότητα στη βελτίωση των συνθηκών. Αντίθετα, όταν υπάρχει οικονομική άνεση, ανοίγει ο δρόμος για συλλογικές συμβάσεις, αυξήσεις, καλύτερα ωράρια και πιο ασφαλείς θέσεις εργασίας.
3. Η ανάπτυξη ωφελεί την κοινωνία
Κέρδη δεν σημαίνουν μόνο χρήματα στις τσέπες λίγων. Σημαίνουν φόρους προς το κράτος, ασφαλιστικές εισφορές, δυνατότητα για κοινωνικό κράτος. Οι δημόσιες δαπάνες για νοσοκομεία, σχολεία, επιδόματα, προέρχονται από την παραγωγή και την κερδοφορία. Άρα, τα «κέρδη τους» στην πραγματικότητα συνδέονται με την ποιότητα ζωής όλων μας.
4. Ο ρόλος των κανόνων
Φυσικά, το κέρδος μπορεί να γίνει και καταστροφικό αν δεν υπάρχουν κανόνες. Εκεί είναι ο ρόλος του κράτους και των συνδικάτων: να θέτουν όρια, να επιβάλουν κανόνες ασφάλειας, να ελέγχουν την εργοδοσία. Δεν χρειάζεται να «εξαφανιστεί» το κέρδος· χρειάζεται να ρυθμιστεί. Όπου υπάρχει θεσμικό πλαίσιο, οι ζωές δεν τίθενται σε κίνδυνο για χάρη της κερδοφορίας
Το αντίθετο του συνθήματος «Τα κέρδη τους ή οι ζωές μας» είναι:
«Τα κέρδη τους και οι ζωές μας».
Γιατί η κοινωνία μπορεί να ευημερεί όταν υπάρχει ισορροπία: κερδοφορία που δημιουργεί ανάπτυξη, αλλά και θεσμικό πλαίσιο που προστατεύει την εργασία και την ανθρώπινη ζωή.
Η πραγματική μάχη, λοιπόν, δεν είναι «κέρδη ή ζωές». Είναι: πώς θα μετατρέψουμε τα κέρδη σε μοχλό για καλύτερη ζωή.