Απόλυτη είναι η σύγχυση για τα self tests, ελάχιστες ώρες αφότου διατέθηκαν στα φαρμακεία και ενόψει της λειτουργίας της πλατφόρμας καταχώρησης και ενημέρωσης των αποτελεσμάτων.
Καταρχήν, οι φαρμακοποιοί καταγγέλλουν ότι δεν πρόκειται για self test υποστηρίζοντας ότι απλώς είναι τα rapid test που διενεργεί και ο ΕΟΔΥ και τα οποία υπάρχουν και στα νοσοκομεία, κάτι το οποίο σημαίνει πως απαιτείται χρήση από εξειδικευμένο προσωπικό. Σε αντίθεση με self test που ο έλεγχος γίνεται με δείγμα σάλιου, το οποίο συλλέγεται στο ειδικό φιαλίδιο, αυτά που παραδόθηκαν προβλέπουν το δείγμα να λαμβάνεται από τη μύτη με συγκεκριμένη διαδικασία και την ειδική μπατονέτα να τοποθετείται στο βάθος του ρουθουνιού (2 με 2,5 εκατοστά), όπως δηλαδή γίνονται τα rapid test του ΕΟΔΥ.
«Με έκπληξη διαπιστώσαμε ότι τα πολυδιαφημισμένα self test, τα οποία περιμέναμε να παραλάβουμε στο φαρμακείο, δεν ήταν “self” αλλά συσκευασίες εικοσιπεντάδας rapid test τα οποία προορίζονται για χρήση σε μικροβιολογικά εργαστήρια. Τα συγκεκριμένα τεστ προφανώς δεν πληρούν τις προδιαγραφές για οικιακή χρήση», αναφέρεται μεταξύ άλλων σε ανακοίνωση του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής.
Οι φαρμακοποιοί όμως βρίσκονται στα «κάγκελα» και για τους εξής λόγους: Καλούνται να συναρμολογήσουν τα τεστ, καθώς αν και η κυβέρνηση είχε ανακοινώσει ότι θα ήταν ήδη συσκευασμένα, τελικά τους παραδόθηκαν σε κομμάτια. Αυτό εκτός από το ζήτημα του χρόνου, που θα χρειαστεί να αφιερώσουν οι φαρμακοποιοί, εγείρει και υγειονομικό ζήτημα καθώς από τη μία καλούνται να αναλάβουν την ευθύνη μιας συναρμολόγησης, με σύνθετες οδηγίες, και επιπλέον αυτή θα πρέπει να γίνει σε συνθήκες καταστήματος και όχι αποστειρωμένου εργαστηρίου, εγείροντας και υγειονομικού τύπου προβληματισμούς.
«Το λένε self επειδή είναι ένα rapid που το κάνεις μόνος σου»…
«Περιμέναμε ότι τα τεστ, όπως είχε δεσμευτεί και πει δημόσια ο κ. Σκέρτσος, θα είναι ένα κουτάκι, το οποίο θα παίρνουμε από το ράφι και θα το δίνουμε στους πολίτες. Μια “απλή κίνηση” για τον φαρμακοποιό. Αυτό είχε πει, αυτό είχε δηλώσει, αυτό πιστεύαμε όλοι» λέει στο Tvxs.gr ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής, Κ. Λουράντος και συνεχίζει:
«Χθες όμως, άρχισαν να παραλαμβάνουν οι φαρμακοποιοί τα τεστ, τα οποία είναι σε 25άδες και θα πρέπει να τα κάνουν ατομικά, ούτως ώστε να τα δώσουν στους πολίτες όταν ανοίξει η πλατφόρμα. Πράγμα το οποίο είναι απαράδεκτο. Η συναρμολόγηση θα γίνει με ευθύνη δική μας. Διότι προφανώς, θα πρέπει να τα πιάνουμε προσεκτικά, να είναι αποστειρωμένα όλα κλπ. Πραγματικά δεν καταλαβαίνω τι ζητάει η πολιτεία από τα φαρμακεία. Αυτό που έχει συμφωνήσει με άλλους να το κάνουμε εμείς;».
Ρωτάμε αν έχουν λάβει οδηγίες και διευκρινήσεις από τις αρμόδιες κρατικές αρχές. «Όχι. Ο καθένας, κατά το δοκούν. Εγώ για παράδειγμα θα τα αφήσω στην άκρη και αν θα βρω χρόνο θα τα κάνω σε ατομικές συσκευασίες.».
Του επισημαίνουμε ότι αυτός ο χρόνος δεν υπάρχει, ενόψει και του πιθανού ανοίγματος των σχολείων. «Ας βρεθούν 25 γονείς να τα δώσω να τα κάνουν μόνοι τους» απαντά, θέλοντας να τονίσει την πίεση κάτω από την οποία βρίσκεται ο κλάδος. «Δεν μπορώ να αναλάβω την ευθύνη. Υπάρχει ευθύνη. Πώς θα το κάνω; Να τα βάζω σε σακουλάκια; Σε αυτά που βάζω τα φάρμακα; Κι αν μετά έρθει ο πολίτης και πει ότι το σακουλάκι δεν είχε όλα τα κομμάτια, πώς θα μπορέσω να το αποδείξω; Άρα θα πρέπει να ακυρώσω ένα τεστ. Θα έπρεπε να υπάρχουν ατομικά τεστ, όπως είχαν υποσχεθεί, μέσω του υπουργού».
Ο κ. Λουράντος σημειώνει ότι πρόκειται για «rapid ουσιαστικά και το κάνανε self»… Αυτό εξάλλου αναγράφεται και στη συσκευασία.
«Αυτά που έχουμε στα νοσοκομεία»
Ο γενικός γραμματέας της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών, επιβεβαίωσε τις καταγγελίες των φαρμακοποιών. Με ανάρτησή του ο Παναγιώτης Παπανικολάου εμφανίζεται κατηγορηματικός ότι πρόκειται για rapid test τα οποία έχουν και στα νοσοκομεία και τα οποία σύμφωνα με τις οδηγίες προορίζονται «αυστηρά για χρήση μόνο από εξειδικευμένο προσωπικό σε μονάδες υγείας».
Πώς έγιναν τα «βαφτίσια»
Το γεγονός ότι αντί ατομικών τεστ παραδόθηκαν «χύμα» τεστ που απαιτούν συναρμολόγηση προκαλεί ερωτηματικά και για τους όρους του σχετικού διαγωνισμού. Σύμφωνα με το Documento, αντί των self test παραδόθηκε το προϊόν Nasal της εταιρίας Roche το οποίο σύμφωνα με τις οδηγίες του μπορεί να γίνει είτε από ειδικό, είτε από τον πολίτη υπό την επίβλεψη όμως εργαζομένου στον τομέα της υγείας. Δεν μπορεί δηλαδή να αγοραστεί και να γίνει στο σπίτι, αν κάποιος δεν είναι ειδικός.
Πρόκειται συγκεκριμένα για το «SARS-CoV-2 Rapid Antigen Test Nasal 25», ένα προϊόν της Roche το οποίο η ίδια η εταιρεία εξηγεί με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο στην ιστοσελίδα της ότι προορίζεται για την ανίχνευση αντιγόνου από SARS ‑ CoV ‑ 2 σε άτομα που είναι ύποπτα για COVID ‑ 19 ή με γνωστή ή με την υποψία έκθεσης σε SARS ‑ CoV ‑ 2. Αυτό το προϊόν προορίζεται για επαγγελματική χρήση σε εργαστήριο και σημεία φροντίδας, ή με «αυτό-έλεγχο» υπό την επίβλεψη εργαζομένου στον τομέα της υγείας.
Δεύτερον, όπως έχει καταγγείλει ήδη ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου, η εταιρία Roche έχει διαθέσει συσκευασίες των 25 τεστ και όχι ατομικές όπως προβλεπόταν στην προκήρυξη του διαγωνισμού. Ο ίδιος ο κ. Βαλτάς ανέφερε στο iatropedia.gr ότι «αν η Rοche ήθελε να κερδίσει τον διαγωνισμό, όφειλε να κάνει ατομικές συσκευασίες. Δεν είναι δυνατόν. Υπάρχουν ατομικές συσκευασίες της Roche αλλά δεν παρέδωσαν αυτές».
Τι λένε πηγές του υπουργείου Υγείας
Απάντηση στις καταγγελίες έδωσαν αρχικά πηγές του υπουργείου Υγείας για τα τεστ που έφτασαν στα φαρμακεία. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του OPEN οι πηγές του υπουργείου ανέφεραν ότι αυτά τα τεστ είναι self test, όχι rapid και διαφέρουν από τα rapid στη χρήση. Ακόμα δεν υπάρχουν σε ατομικές συσκευασίες και θα πρέπει να δίνονται ένα ένα, καθώς σε ατομικές συσκευασίες θα κυκλοφορήσουν αργότερα. Ωστόσο, μερικές ώρες αργότερα, ο υφυπουργός Υγείας Βασίλης Κοντοζαμάνης παραδέχτηκε πως υπήρξε «αναστάτωση» όπως είπε με τις πρώτες παρτίδες και θα υπάρξει μέριμνα ώστε οι επόμενες που θα παραδωθούν να είναι σε ατομικές συσκευασίες.