Από την Αθηνά Δημητρίου
Ως και 9 δισ.ευρώ για να γλυτώσουν οι τράπεζες από τα «κόκκινα» δάνεια και να αρχίσουν να χρηματοδοτούν την οικονομία σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει η κυβέρνηση, στο πλαίσιο εφαρμογής του σχεδίου που μοιάζει με το αντίστοιχο ιταλικό, χωρίς πάντως να επιβαρύνει τις τσέπες των φορολογουμένων.
Το επόμενο διάστημα αναμένεται να εγκριθεί από τις ευρωπαϊκές αρχές ανταγωνισμού και να ελαφρώσει τις τράπεζες που βαρύνονται με μη εξυπηρετούμενα δάνεια (NPLs) ύψους περίπου 75 δισ. ευρώ, τα οποία αυξάνουν το κόστος για τις προβλέψεις και περιορίζουν την ικανότητά τους να δημιουργούν νέα δάνεια.
Το πρόγραμμα εγγύησης, γνωστό ως καθεστώς προστασίας περιουσιακών στοιχείων, θα μπορούσε να μειώσει τα NPLs τουλάχιστον κατά 20 δισεκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με τις αρχικές εκτιμήσεις ενώ δεν αποκλείεται το ελληνικό Asset Protection Scheme (H-APS) να περιλάβει ως και 30 δισ.ευρώ προβληματικά δάνεια.
Το πρόγραμμα θα επιτρέψει στις τράπεζες να χρησιμοποιήσουν τις κρατικές εγγυήσεις για την υποστήριξη της τιτλοποίησης των χαρτοφυλακίων κόκκινων δανείων.
Η απαλλαγή των τραπεζών από το προβληματικό ενεργητικό διασφαλίζεται ότι θα γίνει χωρίς επίπτωση στην τσέπη των φορολογούμενων γιατί οι εγγυήσεις που θα παρασχεθούν από το ελληνικό Δημόσιο θα συνοδεύουν μόνο το senior ομόλογο των τιτλοποιήσεων, το οποίο θα δομηθεί με τρόπο που θα καθιστά απίθανο το ενδεχόμενο ενεργοποίησης των εγγυήσεων.
Με αυτόν τον τρόπο, το H-APS θα επιτρέψει την άμεση απαλλαγή των τραπεζών από μεγάλο όγκο NPLs, χωρίς δημοσιονομική επίπτωση στο έλλειμμα και στο χρέος. Δηλαδή, οι τράπεζες θα βοηθηθούν χωρίς να υπάρξει καμία επίπτωση στους Έλληνες φορολογούμενους.
Οι τράπεζες θα δομήσουν χαρτοφυλάκια από μη εξυπηρετούμενα δάνεια, τα οποία θα εκχωρήσουν σε «όχημα ειδικού σκοπού» (SPV) για να τα πωλήσει σε επενδυτές.
Η τιτλοποίηση των δανείων θα γίνει σε τρία μέρη:
α) ένα μέρος των δανείων θα αντιπροσωπεύουν τον senior τίτλο, ο οποίος θα ανήκει στην υψηλότερη ποιοτική διαβάθμιση και αναμένεται να διακρατηθεί από τις τράπεζες. Είναι το κομμάτι των ομολόγων με το μικρότερο ρίσκο να μην πληρωθεί, καθώς θα απαρτίζεται από τα καλύτερα ποιοτικά δάνεια (τα δάνεια με τη μεγαλύτερη δυνατότητα ανακτήσεων) και, άρα, θα έχει και τη μικρότερη απόδοση. Το κομμάτι των ομολόγων αυτών θα εγγυηθεί το ελληνικό Δημόσιο.
β) το μεσαίο “στρώμα” δανείων θα αντιστοιχεί στο mezzanine ομόλογο (χαμηλότερης ποιοτικής σύνθεσης και υψηλότερης απόδοσης σε σχέση με τον senior τίτλο, λόγω μεγαλύτερου κινδύνου), θα αγοραστεί από επενδυτές και θα πρέπει να τους δώσει τις αποδόσεις που αναμένουν, έτσι ώστε αυτοί να μη χρειαστεί να καλυφθούν, έναντι πιθανής υστέρησης στις προσδοκώμενες αποδόσεις, από το senior ομόλογο.
γ) Στον junior τίτλο, ο οποίος θα ενσωματώνει τα δάνεια της χειρότερης διαβάθμισης, τα οποία λόγω του αυξημένου κινδύνου τους θα έχουν και τη μεγαλύτερη απόδοση.
Πέραν της εφαρμογής του Η –ΑPS, η κυβέρνηση σχεδιάζει να αποκαταστήσει την κανονικότητα στις τράπεζες με πολυνομοσχέδιο που θα αφορά τις τιτλοποιήσεις και τη δημιουργία δευτερογενούς αγοράς μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Θα περιλαμβάνει ακόμη πρωτοβουλίες για τη χρηματοδότηση της oικονομίας, βελτιώνοντας εργαλεία, όπως ο εξωδικαστικός μηχανισμός και η πτώχευση ιδιωτών, καθώς και τη θέσπιση πλαισίου για τις μικροχρηματοδοτήσεις (microfinance).
Τραπεζικές πηγές θεωρούν ότι είναι κρίσιμο αυτό το νομοσχέδιο να είναι σημείο αναφοράς για τις ελληνικές τράπεζες και να θέσει τη βάση για το επόμενο στάδιο προσαρμογών που συνδέεται με τις αλλαγές που φέρνει διεθνώς η τεχνολογία στην παροχή χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών.