Στις 5 Μαρτίου, λίγο μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έκανε ένα λάθος – το οποίο όμως δεν ήταν ακριβώς λάθος: «Η ΕΕ πρέπει να μειώσει την εξάρτησή της από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα», έγραψε στο Twitter η πρόεδρος της Επιτροπής της ΕΕ, ανησυχώντας μήπως η Ρωσία θα έκλεινε τη στρόφιγγα του φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, επιδοκιμάζοντας την Ισπανία «ως πρωτοπόρο, με υψηλό ποσοστό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και δυναμικής σε υγροποιημένο φυσικό αέριο».
Το πρόβλημα ωστόσο έχει ως εξής: το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) αντλείται από το έδαφος και στο τέλος καίγεται, με καταστροφικές επιπτώσεις για το περιβάλλον. Η φον ντερ Λάιεν γνωρίζει βέβαια και αυτή το συγκεκριμένο πρόβλημα. Ωστόσο η πρωτοπόρος του Green Deal στην Ευρώπη, το οποίο στοχεύει στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, εξακολουθεί να συγχέει το ζήτημα του LNG με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειες.
Αυτή η σύγχυση θα μπορούσε ωστόσο να αποβεί μοιραία για την Ευρώπη, τόσο από οικονομικής άποψης, όσο και από οικολογικής. Κι αυτό διότι οι υποδομές, στις οποίες η Ευρώπη επενδύει τώρα δισεκατομμύρια, ενδέχεται να περάσουν σε αχρηστία ή να ακριβύνουν, αν η ΕΕ δεν θέλει να επιδεινώσει ακόμη περισσότερο την υπάρχουσα κλιματική κρίση.
Το LNG σε άνθιση – με το κόστος στο ζενίθ
Ο μεγαλύτερος καταναλωτής φυσικού αερίου στην Ευρώπη είναι η Γερμανία. Ακολουθούν η Ιταλία, η Ολλανδία, η Σλοβακία και η Γαλλία, σύμφωνα με τη Eurostat. Συγκεκριμένα, οι χώρες αυτές προσπαθούν να αντικαταστήσουν τις εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία με προμήθειες από αλλού.
Τεράστια ποσά κρατικών κονδυλίων ρέουν για την ώρα σε τερματικούς σταθμούς LNG, όπου το υγροποιημένο αέριο, σε κατάσταση ψύξης, εκφορτώνεται και θερμαίνεται, έως ότου διοχετευθεί στα δίκτυα – σε αέρια πλέον μορφή. Και για την ώρα οι τερματικοί σταθμοί είναι ελάχιστοι και βρίσκονται κυρίως στη Βόρεια και τη Βαλτική Θάλασσα.
Προβληματισμοί για το εγχείρημα επέκτασης του LNG
Για να αντικατασταθεί το ρωσικό αέριο, το αέριο που προέρχεται από άλλες πηγές πρέπει πρώτα να μεταφερθεί στην Ευρώπη με δεξαμενόπλοια. Αυτά τα δεξαμενόπλοια υγροποιημένου φυσικού αερίου μπορούν να χωρέσουν έως και 175.000 κυβικά μέτρα LNG. Για την αντικατάσταση των ετήσιων 167 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη απαιτούνται περίπου 1800 φορτία πλοίων – δηλαδή πέντε την ημέρα.
Σύμφωνα με το γερμανικό Ινστιτούτο Ναυτιλιακής Οικονομίας στη Βρέμη, ένα τέτοιο εγχείρημα θα απαιτούσε περίπου 160 νέα δεξαμενόπλοια για τις μεταφορές. Με κόστος που ανέρχεται στα 220 εκατ. δολάρια για το καθένα – μία επένδυση δηλαδή ύψους 35 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Εκτός αυτού, το υγροποιημένο φυσικό αέριο θα πρέπει να μεταφερθεί από την Ισπανία, μέσω Γαλλίας και Ολλανδίας προς την κεντρική και ανατολική Ευρώπη, αντί από την ανατολή προς τη δύση, όπως συνέβαινε δηλαδή μέχρι τώρα. Παρόλα αυτά, δεδομένου ότι οι αγωγοί φυσικού αερίου λειτουργούν ως “μονόδρομοι”, μία αντίστροφη ροή είναι μόνο υπό πολύ περιορισμένες συνθήκες εφικτή.
Στη Σύνοδο Κορυφής του Economist με θέμα τη βιωσιμότητα, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες χαρακτήρισε τις ορυκτές πηγές ενέργειας ως «μία κακή επένδυση, η οποία οδηγεί σε σπατάλη δισεκατομμυρίων». Τα κράτη πρέπει «να επιταχύνουν τη σταδιακή κατάργηση του άνθρακα και όλων των ορυκτών καυσίμων», σύμφωνα με τον ΓΓ – ο,τιδήποτε άλλο είναι «τρέλα».
Πηγή: DW/ Μίχαελ Πένκε, Γιούλια Μερκ