Ιδιαιτέρως σκληρή γλώσσα κατά της Μόσχας χρησιμοποίησαν τόσο ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ όσο και ο υπουργός Εξωτερικών της ηγέτιδας δύναμής του, των Ηνωμένων Πολιτειών. Γενς Στόλτενμπεργκ και Άντονι Μπλίνκεν, μιλώντας μετά το τέλος της διήμερης συνόδου των υπουργών Εξωτερικών του Βορειοατλαντικού Συμφώνου, ξεκαθάρισαν πως εάν η Ρωσία αποφασίσει να εισβάλει στην Ουκρανία, τότε θα αναγκαστεί να καταβάλει «βαρύ τίμημα».
Αμφότεροι, ωστόσο, έσπευσαν ουσιαστικά να ξεκαθαρίσουν προς κάθε κατεύθυνση ότι δεν έχουν στο μυαλό τους στρατιωτικά αντίποινα. Ούτε, πολύ περισσότερο, μια κατά μέτωπο σύρραξη – η οποία, πρακτικά, θα μπορούσε να σημάνει μέχρι και την έναρξη του Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου.
Στόλτενμπεργκ και Μπλίνκεν, έχοντας φυσικά διασφαλισμένη και τη συμφωνία των υπολοίπων εταίρων του ΝΑΤΟ, άφησαν σαφώς να εννοηθεί ότι για την ώρα, το οπλοστάσιό τους αποτελείται από διπλωματικές και οικονομικές κυρώσεις, οι οποίες θα είναι «οι πιο σκληρές που έχει γνωρίσει η Ρωσία». Ακόμη, όμως, και ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών, Ντμίτρι Κουλέμπα, απέφυγε επιμελώς να κάνει λόγο για στρατιωτική αντιπαράθεση και περιορίστηκε σε ισχυρές οικονομικές κυρώσεις.
Οι «κόκκινες γραμμές» του Πούτιν
Όσο για τον Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος κατηγορείται από τη Δύση και το Κίεβο ότι έχει συγκεντρώσει τόσο στρατό (κάπου 100.000 σύμφωνα με τις πληροφορίες) και δύναμη πυρός στα σύνορα που δεν χρειάζεται παρά μία διαταγή για να ξεκινήσει η εισβολή μέσα σε λίγη ώρα, έστειλε χθες το δικό του μήνυμα. Εάν το ΝΑΤΟ, είπε ο Ρώσος πρόεδρος, συνεχίσει να επεκτείνει τις υποδομές του και μεταφέρει οπλικά συστήματα στην ανατολική Ουκρανία, τότε η χώρα του θα αναγκαστεί να απαντήσει καταλλήλως.
Παράλληλα, η Μόσχα κατηγόρησε με τη σειρά της την κυβέρνηση της Ουκρανίας πως έχει μεταφέρει τον μισό της στρατό στα σύνορα και πως είναι αυτή η οποία εξοπλίζεται και ενισχύεται. Με στόχο, όπως υπονοεί, να καταφέρει ένα αποφασιστικό πλήγμα στους αυτονομιστές και να αποσπάσει από τον έλεγχό τους την περιοχή του Ντονμπάς, η οποία είναι ντε φάκτο ανεξάρτητη από το Κίεβο.
Δεν χωράει αμφιβολία, λοιπόν, ότι το πολεμικό σκηνικό έχει ήδη στηθεί. Πρακτικά, ουδείς θα εκπλαγεί εάν εκδηλωθεί ένα «θερμό επεισόδιο» τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες ή ακόμη και εάν ξεσπάσει ένας νέος πόλεμος στην περιοχή. Μόνο που στην πραγματικότητα, κανείς δεν τον θέλει – πέρα, ίσως, από τους πιο φανατικούς και των δύο πλευρών, που θεωρούν ότι έτσι θα ξεκαθαρίσουν μια και καλή τα πράγματα.
Φοβάται ο Γιάννης το θεριό…
ΝΑΤΟ και Αμερικανοί, από τη μία, γνωρίζουν ότι οι Ρώσοι εξακολουθούν να έχουν το πάνω χέρι σε περίπτωση σύρραξης. Όπως επίσης, είναι σε πλήρη γνώση τους το γεγονός ότι δεν υπάρχουν πολλές χώρες στην Ευρώπη – και σίγουρα όχι η Γαλλία και η Γερμανία – που θα δεχτούν να στείλουν τα στρατεύματά τους εκεί και να κηρύξουν πόλεμο στη Ρωσία.
Ο Πούτιν, από την άλλη, ξέρει πολύ καλά ότι το 2021 δεν είναι 2014, όταν οι αυτονομιστές υπερείχαν με τη βοήθειά του και ο ίδιος προσάρτησε σχετικά εύκολα την Κριμαία. Εκτός των άλλων, ο ουκρανικός στρατός έχει αναβαθμιστεί σημαντικά (με αμερικανικά όπλα και τουρκικά drones) και μπορεί να καταφέρει ένα ισχυρό και οδυνηρό πλήγμα στους Ρώσους.
Τι επιδιώκουν, λοιπόν, με τις διαρκείς απειλές και πολεμικές ιαχές; Υπάρχει και κάτι άλλο, πέρα από την ανάγκη ορισμένων να παραμένει η Ευρώπη «στην τσίτα» και να κερδίζει έδαφος η πρόταση περί συγκρότησης ευρωστρατού, που να μπορεί να «σηκώσει» μια τέτοιου είδους αντιπαράθεση χωρίς την άμεση στήριξη των Αμερικανών;
Η Ευρώπη και το ΝΑΤΟ
Όλα δείχνουν ότι με το μπρα-ντε-φερ που βρίσκεται σε εξέλιξη επιχειρείται να δημιουργηθεί και να εμπεδωθεί συνολικά στην Ευρώπη ένα κλίμα εχθρικό προς τη Ρωσία. Ένα κλίμα που θα κλείνει τον δρόμο σε οποιαδήποτε προσπάθεια στενότερης προσέγγισης και συνεργασίας μαζί της – σε οικονομικό και ενεργειακό επίπεδο καταρχήν – κάτι που φαίνεται πως έχουν στο «πίσω μέρος του μυαλού τους» αρκετοί ηγέτες, πέρα φυσικά των γνωστών… υπόπτων τύπου Ορμπάν, Σαλβίνι και σία.
Σε αυτό το φόντο, η Ουκρανία (η οποία, παρεμπιπτόντως, είναι πρακτικά χρεοκοπημένη και ετοιμάζεται και για νέο δάνειο από το ΔΝΤ…) αποτελεί ένα ιδανικό πεδίο για αντιπαράθεση. Με βασικό διακύβευμα, ανάμεσα στα άλλα, την ένταξή της ή μη στο ΝΑΤΟ.
Η Συμμαχία, οι ΗΠΑ και το Κίεβο ισχυρίζονται πως στην Μόσχα και τον Πούτιν «δεν πέφτει λόγος» σε αυτό το θέμα. Το Κρεμλίνο, από την πλευρά του, έχει ανάγει μια τέτοια εξέλιξη σε «κόκκινη γραμμή», καθώς θα έφερνε το NATO επικίνδυνα κοντά στη Μόσχα, θα δημιουργούσε καθεστώς περικύκλωσης για τη Λευκορωσία και τον Αλεξάντερ Λουκασένκο και – το κυριότερο – θα άφηνε πλήρως εκτεθειμένη την Κριμαία.
Έτσι, σε περίπτωση που η υπόθεση της ένταξης προχωρήσει, είναι πολύ πιθανό ο Πούτιν να δώσει το «πράσινο φως» για την οριστική απόσχιση του Ντονμπάς από την Ουκρανία – παρά τους κινδύνους που αυτό συνεπάγεται και την απειλή οριστικής ρήξης με την ΕΕ.
Σε αυτό το φόντο, η συνάντηση της Πέμπτης ανάμεσα σε Μπλίνκεν και Λαβρόφ, που έχει προγραμματιστεί να γίνει στη Στοκχόλμη, αποκτά περισσότερο ενδιαφέρον. Έστω κι αν δεν μάθουμε τι ακριβώς θα έχει ειπωθεί σε αυτήν…