Τη Δευτέρα (9/11) έγινε πρώτο θέμα στα περισσότερα ΜΜΕ του, δυτικού τουλάχιστον, κόσμου η ανακοίνωση της αμερικανικής Pfizer και της γερμανικής BioNTech σύμφωνα με την οποία το υποψήφιο εμβόλιό τους για τον Covid-19 εμφανίζει έως τώρα στις κλινικές δοκιμές ποσοστό αποτελεσματικότητας 90%. Μόλις δύο ημέρες μετά, το Εθνικό Κέντρο Επιδημιολογίας και Μικροβιολογίας «Gamaleya» της Μόσχας ανακοίνωσε πως το ρωσικό εμβόλιο «Sputnik V» σε μια ενδιάμεση έκθεση αποτελεσμάτων των κλινικών δοκιμών δίνει αποτελεσματικότητα 92%!

Η είδηση δεν «έπαιξε» εξίσου ψηλά στα δυτικά ΜΜΕ αλλά η κούρσα εταιριών και κρατών για την πρωτιά στην διεθνή έγκριση ενός εμβολίου κατά του νέου κορονοϊού έχει ξεκινήσει και μαίνεται παράλληλα με τις χιλιάδες των θανάτων που χρεώνονται στη νόσο Covid-19 κάθε μέρα στον πλανήτη.

Τα χρήματα είναι σαφώς πάρα πολλά. Σε σχετικό τους ρεπορτάζ στις 23 Οκτωβρίου, οι Financial Times έκαναν μια καταγραφή των τιμών στις οποίες κάθε ένα από τα υποψήφια εμβόλια θα πωλούνταν αν έπαιρνε εκείνη την ημέρα έγκριση από τις κανονιστικές αρχές. Αν και επισήμως οι εταιρίες αρνούνται να τοποθετηθούν επί του θέματος, οι FT επικαλούνται πηγές που ανέφεραν ότι η ΕΕ θα αγόραζε κάθε δόση του εμβολίου της AstraZeneca για 3-4 δολάρια, ενώ τον Αύγουστο η Moderna εμφανίζεται να ορίζει την τιμή του πακέτου των δύο δόσεων στα 37 δολάρια.

Αν και αυτές οι τιμές μάλλον θα επανεξετάζονται μετά τις ανακοινώσεις των Pfizer & BioNTech ή του ρωσικού Gamaleya, σίγουρα μας δίνουν μια τάξη μεγέθους. Αν αναλογιστούμε ότι μόνο η ΕΕ σκοπεύει να αγοράσει 300 εκατομμύρια δόσεις μόνο τον πρώτο χρόνο, φτάνουμε σε σίγουρο 10ψήφιο, με το νούμερο αυτό να αυξάνεται όσο πολλαπλασιάζουμε για όλο τον πλανήτη και τα επόμενα έτη.

Την τρέχουσα δεύτερη εβδομάδα του Νοεμβρίου, 11 από τα περίπου 170 εγχειρήματα εμβολίων κατά της νόσου Covid-19 βρίσκονται στη φάση 3, δηλαδή στις κλινικές δοκιμές αποτελεσματικότητας σε ευρεία κλίμακα. Παρά τις ανακοινώσεις των Pfizer & BioNTech και του ρωσικού Gamaleya, δεν είναι απίθανο κάποιο από τα άλλα εννέα υποψήφια εμβόλια να κόψει πρώτο το νήμα της διεθνούς έγκρισης.

Εισέπραξε 5,6 εκατ. την ημέρα της ανακοίνωσης

Σε ρεπορτάζ του το CNN Business, αποκαλύπτει ότι τη Δευτέρα, την ημέρα δηλαδή που η Pfizer ανακοίνωσε την εντυπωσιακή είδηση της αποτελεσματικότητας 90% του υποψήφιου εμβολίου της, ο CEO της εταιρίας Άλμπερτ Μπούρλα πούλησε 132,508 μετοχές της εταιρίας του για 41,94 δολάρια έκαστη, εισπράττοντας 5,6 εκατομμύρια δολάρια.

Όμως η ρευστοποίηση αυτή που παραπέμπει το δίχως άλλο σε άμεσο πλουτισμό ενός ανθρώπου πάνω σε καλά νέα για την ανθρωπότητα, δεν είναι η μεγαλύτερη αποκάλυψη του ρεπορτάζ. Το CNN επικαλείται εσωτερική πληροφόρηση από την εταιρεία σύμφωνα με την οποία η πώληση έγινε σε τιμή που είχε προκαθοριστεί βάση σχεδίου από τον Αύγουστο! Υπονοείται δηλαδή ότι ο Μπούρλα είχε δρομολογήσει την πορεία των ερευνών – ανακοινώσεων με τέτοιο τρόπο ώστε τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή να μπορεί να πουλήσει σε αυτή την τιμή.

Στο ρεπορτάζ σημειώνεται ότι δεν είναι ασυνήθιστη πρακτική η πώληση μετοχών μιας εταιρείας σε προκαθορισμένες, υψηλές προφανώς, τιμές, τέτοιες κινήσεις όμως μπορούν να αναβάλλονται αν υπάρχει κίνδυνος να ερμηνευθούν ως κεφαλαιοποίηση συνεπειών μεμονωμένων γεγονότων.

Από την πλευρά του ο Μπούρλα είπε στο CNN ότι έμαθε σχετικά με τα θετικά αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών του εμβολίου μόλις την Κυριακή, μία ημέρα πριν δοθούν στη δημοσιότητα.

Στο θέμα διαβάζουμε ότι παρόμοια πώληση μετοχών είχαν κάνει τον περασμένο Μάιο υψηλόβαθμα στελέχη της Moderna, ακριβώς μετά την ανακοίνωση θετικών, τότε, αποτελεσμάτων για το υποψήφιο εμβόλιό της. Προκύπτει δηλαδή ότι όχι μόνο υπάρχει έντονος ανταγωνισμός με σκοπό το κέρδος που θα προκύψει από πιθανή πώληση δισεκατομμυρίων δόσεων του πρώτου εμβολίου που θα λάβει διεθνή έγκριση αλλά ότι ισχυροί παράγοντες του παιχνιδιού ήδη μετρούν κέρδη δουλεύοντας πάνω στη χρηματιστηριακή αξία των θετικών ανακοινώσεων.

Μοιάζει και με «Ψυχρό Πόλεμο»

Παράλληλα ή συνεχώς τεμνόμενο με αυτό το περιβάλλον πιθανών και υπαρκτών υπερκερδών, φαίνεται πως εξελίσσεται και το γεωπολιτικό σκέλος της κούρσας των εμβολίων. Μέσα από την παράθεση μιας σειράς γεγονότων και πληροφοριών, σε δημοσίευμά του στα μέσα Οκτώβρη ο βρετανικός Independent κατέληγε στο συμπέρασμα πως ο ανταγωνισμός μεταξύ των διαφόρων εγχειρημάτων εμβολίων, με την άμεση ή έμμεση υποστήριξη κρατών, έχει κοινά στοιχεία με τον Ψυχρό Πόλεμο.

Στο ρεπορτάζ αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ΗΠΑ και ο Καναδάς είχαν ανακοινώσει ότι οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες επιχειρούν να υποκλέψουν στοιχεία από την έρευνα δυτικών εργαστηρίων πάνω σε υποψήφια εμβόλια, η ρωσική εταιρία R-Pharma επιζητούσε συνεργασία με την βρετανο-σουηδική AstraZeneca πάνω στο υποψήφιο εμβόλιο της Οξφόρδης. Διατυπώνεται μάλιστα το ερώτημα ότι «γιατί η Ρωσία να επιχειρεί να κλέψει κάτι που την ίδια στιγμή προσπαθεί να αγοράσει;»

Το πνεύμα του θέματος είναι ότι ενώ θεωρητικά η ανακάλυψη ενός αποτελεσματικού εμβολίου θα ωφελήσει όλο τον πλανήτη, τόσο σε επίπεδο υγείας όσο και οικονομικό, τα κράτη συνεχίζουν να εμφανίζουν συμπεριφορές που προσιδιάζουν στον Ψυχρό Πόλεμο.

«Γεγονός είναι ότι ενώ κάποιες χώρες, η Ρωσία μεταξύ αυτών, μιλούν περί γενναιόδωρου μοιράσματος κάθε μελλοντικού εμβολίου με όλο τον κόσμο, ένας ανελέητος ανταγωνισμός υπερισχύει. Η Ρωσία θέλει να δείξει ότι διατηρεί κάτι από την σοβιετική επιστημονική υπεροχή, η οποία μπορεί να αξιοποιηθεί ως δύναμη για το καλό. Το Ηνωμένο Βασίλειο – όπως προκύπτει από τους πανηγυρισμούς της κυβέρνησης για τα επιτεύγματα της Οξφόρδης και άλλων εγχειρημάτων – απεγνωσμένα ελπίζει σε μια μετα-Brexit ενίσχυση της σχετικής με την επιστημονική αριστεία φήμης του, ενώ οι ΗΠΑ θέλουν να κερδίσουν γιατί απλά είναι πάντα θέλουν να κερδίζουν», σημειώνει ο Independent.